Mustafa Kemal ve Atatürk

 Mustafa Kemal ve Atatürk

Soner Yalçın,  15 Eylül 2020

Türk Ordusu'nun 13 Eylül 1683'de Viyana'dan başlayan çekilmesi 238 sene sonra 13 Eylül 1921'de Sakarya'da son buldu. Artık ileriye hamle dönemi başladı…

22 gün ve gece süren kanlı savaşı kazanan Başkomutan Mustafa Kemal harp ertesinde eline bir kitap aldı:

Jean- Jacques Rousseau'nun günümüzde bilinen adıyla “Toplum Sözleşmesi”  (Mukavele-i İctimaiyye) eserini satırların altını çizerek, sayfalarına notlar alarak okumaya başladı.

Kimi altını çizdiği satırlara  “mühimdir” notu yazdı.

Kimi altını çizdiği satırlara “kıymetlidir” notu yazdı.

Yani…

Başkomutan Mustafa Kemal savaş günlerinde bir ulusun-toplumun-insanın nasıl oluşturulacağına kafa yordu.

Bu girişi şundan yaptım:

Ülkemizde Atatürk'ün entelektüel kişiliğinin bilindiğini sanmıyorum. Yüzeysel ilkokul düzeyi bilgileriyle hamaset yapılarak Atatürk anlatılıyor. Genelde askeri kimliği öne çıkarılıyor.

Bu sebeple örneğin şunu sorsam:

-“Atatürk ‘güçler birliği' mi, yoksa ‘güçler ayrılığından' mı yanaydı?”

AKP'den CHP'ye başkanlık sistemi tartışması yapan partilerin buna doğru yanıt vereceğinden emin değilim!

Şuraya gelmek istiyorum:

TEMEL MESELE

Atatürk, “kuvvetler ayrılığı” esasını ortaya atan Montesquieu da okudu: “Kanunların Ruhu” (Ruhü'l-Kavânin)…

Kitabın sadece birkaç satırının altını çizdi, sayfalarına hiç şerh yazmadı!

Bireyden yana olan Montesquieu, özgürlükçüydü.

Toplumsal iradeyi savunan Rousseau ise eşitlikçiydi.

Atatürk, bu iki aydınlanmacı düşünürden önceliği Rousseau'ya verdi. (Kimi çevrelerin Atatürk ile aynı düşünsel gruba koyduğu JönTürkler ve İttihatçıların çoğunluğu Montesquieu taraftarıydı!)

Atatürk niçin Rousseau yanlısıydı?

Dünyada 1870'ler itibaren “liberal ekonomi” durgunluğa ve çöküşe geçerek, Birinci Dünya Savaşı'na sebep oldu.

Popüler “liberal” (terakki) itibarını kaybetti. Ki dönüştüğü emperyalizmin kanlı yüzü ortaya çıktı.

Batı'ya kuşkuyla bakılmaya başlandı.

Bu olgular tahlil edilmeden Atatürk'ün neden Rousseau takipçisi olduğu anlaşılabilir mi? Neden devletçi-halkçı yani toplumcu olduğu kavranabilir mi?

Bireycilik yerini sadece Türkiye'de değil dünyada o dönem kamuculuğa bıraktı. Bugün dayanışmacılık olarak bilinen sosyal adaletçi “solidarizm” bu ihtiyaçtan doğdu. (Keza Atatürk, Charles Gide, Charles Rist gibi ekonomide devlet müdahalesini öneren solidarist iktisatçıların kitaplarını da o dönem okudu.)

Atatürk'ün milli egemenlik anlayışı şekilcilikten ibaret değildi; ilk hedef Batı'ya olan iktisadi bağımlılığa/kapitülasyonlara son vermekti. Topla tüfekle savaş meydanında galip gelmek yeterli olmuyordu, “gizli düşman” sizi “piyasa” ile yeniyordu. Yani… Tam bağımsızlıkçı anti-emperyalist mücadele verilmeden savaş tam kazanılmıyordu.

1870'lerden itibaren Batı'nın karanlık çağa girdiğini gören Atatürk'ün, bugün İbrahim Kalın gibi iktidar sözcülerince “Batıcı” gösterilmek istenmesi siyasi demagoji amaçlıdır. Batıcı Tanzimat ile tam bağımsızlıkçı Cumhuriyet nasıl aynı kefeye konur?

Bırakın AKP'yi gördük ki CHP de bile kimileri “Atatürk” adını ağzına almak istemiyor! Niye?

DÜŞMAN KESİLDİLER

1870'lerden itibaren bunalımlara ve büyük savaşlara sebep olan neoliberalizmin dünyada ve Türkiye'de 1980'lerde tekrar hortlamasıyla, Atatürk düşmanlığının ülke topraklarına serpilmesi tesadüf değil.

Batı'ya eklemlenmeyi savunan Osmanlı'daki Sakızlı Ohannes Paşalar, Portakal Mikaeller, Cavit Beyler gibi katıksız liberallerin devamını 1980'lerde “yeni kapitülasyoncu” Mehmet Altanlar, Asaf Savaş Akatlar, Özallar aldı!

Toplumculuğa düşman kesildiler.

Devletçiliği-halkçılığı hedef aldılar.

Devrimciliğin içini boşalttılar.

Laikliğin anlamını sildiler.

Milli pazarını korumayı amaçlayan milliyetçiliği “faşist” olarak tanımladılar.

Ve itibariyle Atatürk'e/Kemalizm'e düşman kesildiler.

Halkın bilincinden-gönlünde birden silemeyecekleri için Atatürk'ü salt “askeri başarıları olan” Gazi Mustafa Kemal'e indirgediler!

Bunun algı oyuncuları sadece liberaller değildi.

Kendine yönelik muhalif hareketleri bölmeyi hedefleyen neoliberalizm dünyaya kimlik politikalarını/etnisiteyi dayattı.

Türkiye'de İslamcı hareketler 12 Eylül darbesinde bu amaçla korundu. Ilımlı İslam projesi böyle hayata geçirildi.

Merkez medya eliyle Kürtçülük entelektüel hayatın merkezine bu amaçla kondu.

Atatürk düşünce hayatından bütünüyle çıkarıldı; gardıroba hapsedildi!

Düşünsel yapı dibe vurunca Atatürk konusunda bilgisiz olanlar savrulma yaşadı ve “Atatürk” adından kaçınır oldular.

Oysa.

Büyük komutan Mustafa Kemal'i tamamlayan büyük devrimci Atatürk'tür.

Bu ismi birbirinden koparırsanız neoliberalizmin bölücülük tuzağına düşersiniz; tam bağımsızlıkçı anti emperyalist olamazsınız. 

Ki o zaman CHP'de işiniz ne?

https://www.sozcu.com.tr/2020/yazarlar/soner-yalcin/mustafa-kemal-ve-ataturk-6038114/