ATATÜRK OLMASA İDİ

    ATATÜRK OLMASA İDİ     .  

Bugün bu ülke, bu topraklar ve bugünkü halk ne durumda olurdu?

Atatürk'ün olmadığı bir senaryoda, Türkiye'nin bugünkü durumundan çok farklı bir noktada olması ve önemli zorluklarla karşı karşıya kalması olası idi.

Atatürk'ün liderliği ve reformları, Türkiye'nin modern, bağımsız ve laik bir devlet olarak varlığını sürdürmesinde çok önemli rol oynamıştır.

Kesin bir şey söylemek kolay olmasa da, tarihsel bağlam ve olası sonuçlar üzerinden bazı çıkarımlar yapılabilir:

A )Siyasi ve Toprak Bütünlüğü:

-İşgal ve Parçalanma: 1. Dünya Savaşı sonrası İtilaf Devletleri'nin planları doğrultusunda Anadolu'nun büyük bir kısmının işgal altında kalması veya farklı devletler tarafından paylaşılması olasılığı yüksekti.

-Bağımsızlık Mücadelesi: Atatürk'ün liderliğinde başlatılan Kurtuluş Savaşı'nın gerçekleşmemesi durumunda, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulması ve bugünkü sınırlara sahip olması mümkün olmayabilirdi.

-Siyasi İstikrarsızlık: İşgal ve parçalanma senaryosunda, bölgede uzun süreli siyasi istikrarsızlıklar, iç çatışmalar ve bölgesel güçlerin müdahaleleri yaşanabilirdi.

B ) Sosyal ve Kültürel Yapı:

-Modernleşme ve Laikleşme: Atatürk'ün başlattığı modernleşme ve laikleşme reformlarının gerçekleşmemesi durumunda, toplumun daha geleneksel ve dini kurallara dayalı bir yapıda kalması beklenebilirdi.

-Eğitim ve Bilim: Eğitim ve bilim alanındaki gelişmelerin yavaşlaması veya durması, toplumsal kalkınmayı olumsuz etkileyebilirdi.

-Kadın Hakları: Kadınların toplumsal hayata katılımı ve haklarının gelişimi konusunda önemli gecikmeler yaşanabilirdi.

C ) Ekonomik Durum:

-Ekonomik Bağımlılık: İşgal ve parçalanma senaryosunda, ülkenin ekonomik olarak dış güçlere bağımlı hale gelmesi ve kaynaklarının sömürülmesi olasılığı yüksekti.

-Sanayileşme: Atatürk'ün başlattığı sanayileşme hamlelerinin gerçekleşmemesi durumunda, ekonomik kalkınmanın yavaşlaması ve ülkenin tarım ağırlıklı bir yapıda kalması beklenebilirdi.

D ) Bölgesel ve Uluslararası İlişkiler:

-Bölgesel Çatışmalar: Bölgedeki siyasi istikrarsızlık ve güç dengesizlikleri, bölgesel çatışmaların artmasına ve Türkiye'nin bu çatışmalara dahil olmasına yol açabilirdi.

-Uluslararası İtibar: Türkiye'nin uluslararası arenada bugünkü konumuna sahip olması ve bölgesel bir güç olarak tanınması mümkün olmayabilirdi.

I - ATATÜRK HİÇ OLMASA İDİ TÜRKİYE VE CUMHURİYET OLABİLİR MİYDİ, BUNLARIN YERİNE NELER OLURDU?

Atatürk'ün liderliği ve Kurtuluş Savaşı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasında ve bugünkü sınırlarına sahip olmasında belirleyici kesin bir rol oynamıştır.

Atatürk'ün olmadığı bir senaryoda, Türkiye'nin bugünkü durumundan çok farklı bir noktada olması ve önemli zorluklarla karşı karşıya kalması son derece olası idi:

Atatürk'ün olmadığı bir senaryoda Türkiye'nin ve Cumhuriyet'in nasıl bir yol izleyeceği kesin olarak bilinemez.

Ancak, tarihsel bağlam ve olası sonuçlar üzerinden bazı çıkarımlar yapılabilir:

II - OLASI SENARYOLAR                       :

A- İşgal ve Parçalanma:

Dünya Savaşı sonrası İtilaf Devletleri'nin planları doğrultusunda Anadolu'nun büyük bir kısmının işgal altında kalması veya farklı devletler tarafından paylaşılması olasılığı yüksekti.

Bu durumda, bugünkü Türkiye sınırlarına sahip bir devletin ortaya çıkması mümkün olmayabilirdi.

B- Farklı Bir Yönetim Şekli:

Cumhuriyet yerine, Osmanlı İmparatorluğu'nun devamı niteliğinde bir monarşi veya farklı bir siyasi yapı kurulabilirdi.

Ancak, 1. Dünya Savaşı'nın yarattığı koşullar ve bölgesel güç dengeleri göz önüne alındığında, bu tür bir yapının istikrarını koruması zor olabilirdi.

C- Bölgesel Devletler:

Anadolu'da farklı "etnik ve dini" grupların "kendi devletlerini" kurmaya çalışması ve bu durumun uzun süreli çatışmalara yol açması mümkündü.

Bu senaryoda, bugünkü Türkiye'nin yerinde birden fazla küçük devletin bulunması olasıydı.

Ç- Daha Zayıf Bir Devlet:

Kurtuluş savaşı ve Atatürk'ün yaptığı DEVRİMLER, reformlar "olmadan" daha "zayıf bir ülke" olabilirdi.

Ekonomik olarak dış güçlere bağımlı hale gelmesi ve kaynaklarının sömürülmesi olasılığı yüksekti.

D- Cumhuriyet'in Yerine Neler Olabilirdi?

-Monarşi:

Osmanlı Hanedanı'nın devam etmesi ve ülkenin bir padişah tarafından yönetilmesi mümkündü.

Ancak, bu durumda bile, padişahın yetkilerinin sınırlı olması ve meclis gibi kurumların varlığı söz konusu olabilirdi.

-Teokrasi: İslam Devleti:

Ülkenin dini kurallara göre yönetildiği bir teokratik devlet kurulabilirdi.

Bu senaryoda, din adamlarının siyasi hayatta önemli bir rol oynaması ve laik kurumların zayıflaması beklenirdi.

-Askeri Cunta:

Ülke 1. Dünya savaşı sonrası bir çok darbe ve askeri cunta ile yönetilebilirdi.

ÖZETLE:

.  Gittikçe daha ciddi bir sorun olan düşmanlık ve karşı çıkmanın ardında çeşitli çıkar grupları olabilir.

.  Çok ciddi bir biçimde araştırmalı, incelemeli ve okumalıyız ve ülkenin kuruluşunu iyi kavramalıyız.

    Öğretmen Gönen ÇIBIKCI, 2025.03.18, MŞ.

.         (Araştırma ve değerlendirme yazım.)